Tao doet niets, en toch laat het niets ongedaan.

Lao Zi

L

Alles is één in eeuwige, spontane verandering

Tao is de weg van de ondeelbare werkelijkheid, het leidende principe dat richting geeft aan alle processen in de natuur. Is Tao daarmee een ander woord voor god? Nee. Tao is geen scheppende godheid. Tao handelt niet en heeft geen bewustzijn. Tao, aldus Lao Zi, valt zelfs niet in enige vorm of naam te vatten. Alleen uit armoe, bij gebrek aan beter, spreekt Lao Zi van Tao, waarin hij bovendien geen schepper ziet, geen 'eerste oorzaak' van de natuur. Integendeel. Wat hij wel ziet, is een alles overheersende 'spontaniteit'. Alles ontstaat onbewust, ongewild en desondanks - of daardoor - op volmaakte wijze. Elk wezen handelt van nature spontaan, in harmonie met zijn omgeving en binnen de grenzen van zijn eigen mogelijkheden. In de plaats van een scheppende factor stellen de taoïsten het fenomeen spontaniteit of niet-bewust-handelen - wu wei, in hun terminologie. Om de werking van wu wei aan te duiden, gebruiken ze vaak water als metafoor.

Het hoogste goed is als water.
Water schenkt leven aan de honderdduizend dingen
en dat zonder strijd.
Het vloeit op plaatsen die de mens veracht,
en daarin lijkt het op Tao.

Lao Zi

Water zoekt spontaan het laagste punt. Het vloeit per definitie met de stroom mee en krijgt zonder forceren alles gedaan.

Niets ter wereld is zo zacht en meegaand als water.
Tegelijk is niets zo bedreven in het afbreken van wat
solide is en sterk. Water wijkt voor niets.

Lao Zi

Wat geldt voor de natuur, geldt ook voor de mens. Die maakt immers onlosmakelijk deel uit van die natuur. Ook de mens handelt uit zichzelf spontaan, binnen de grenzen van zijn eigen mogelijkheden.Wie in harmonie wil leven met zijn omgeving en zijn eigen aard, aldus de taoïsten, blijft binnen die grenzen en sluit zich aan bij het natuurlijke. Hij volgt de loop van het water.

6. Ik volg de loop van het water